انجمن عکاسان ایران

National Iranian Photographers Society

عکاسی از نمایشگاه های هنری

سعید فلاح‌فر

علاوه بر خبرنگاران حرفه ای، هستند کسانی که علاقه دارند گزارش بازدید خود از نمایشگاه های هنری را به زبان های مختلف و از طریق رسانه ها و صفحات مجازی به اطلاع دیگران برسانند یا دیگران را به بازدید دعوت کنند. این روزها تقریباً همه به دوربین های عکاسی با عملکرد ساده و فوری دسترسی دارند. از طرفی فضاهای مجازی امکان اشتراک و نمایش این عکس ها برای عموم مردم فراهم کرده است. بنابراین؛ عکاسی راه ساده ای است برای این نوع گزارشات.
می خواهید از نمایشگاه های هنری (نمایشگاه نقاشی، عکاسی، مجسمه و...) عکاسی کنید؟ پس به خاطر داشته باشید یک رویداد هنری و نمایشگاهی از چهار عامل اصلی شکل می گیرد:

۱ـ هنرمند
۲ـ اثر هنری
۳ـ مخاطب
۴ـ مکان، فضا، نحوه ارائه اثر

مواجهه هر یک از این عوامل با عوامل دیگر هم به بروز ساختار جدیدی منجر می شود که مجموعه پیچیده ای را شکل می دهد. همین پیچیدگی و تنوع در سیالیت فضای نمایشگاهی است که حاصل آن را با نمایش آثار در فضاهای مجازی، آتلیه هنرمند و... متفاوت می کند. گزارش تصویری یک نمایشگاه باید بتواند جزئیات این رویداد را به درستی منعکس کند و در صورت لزوم مخاطب را برای دیدن نمایشگاه ترغیب نماید. بدیهی است این نوع مجموعه های عکس و گزارش های تصویری معمولاً فرصت کافی برای تحلیل و نقد آثار ندارند و صرفاً به معرفی کلیت بسنده می کنند.


ـ به محدودیت حجم و شدت نور در فضاهای نمایشگاهی دقت کنید. لنزهایی با بیشینه دیافراگم بازتر، میزان آزادی عمل عکاس برای انتخاب سرعت شاتر را افزایش می دهند. به هر حال در مواردی مجبور به استفاده از درجات حساسیت بالاتر دوربین عکاسی خواهید بود. برای به حداقل رساندن نویز و حفظ کیفیت فنی تصویر؛ درجه حساسیت را بیش از حد بالا نبرید.

ـ به دلیل استفاده از منابع نوری مختلف در نمایشگاه ها و گالری ها و برای دستیابی به ترکیب رنگی درست آثار، توازن سفیدی (WB) را با دقت تنظیم کنید.

ـ استفاده از فیلتر پولاریزه برای حذف یا تعدیل بازتاب نور و تصاویر در شیشه قاب ها و سطوح صیقلی آثار موثر است. اما گاهی این انعکاسات به خلق جلوه های تصویری و ارائه واقعیت نمایشگاه کمک می کند.

ـ با رعایت دقیق رفتارهای عمومی و حرفه ای و...؛ موجب جلب توجه بیش از حد و یا خسته کننده نشوید.

ـ با حرکات اضافی و نمایشی، حمل ابزار غیرضروری و...، نظم نمایشگاه را مختل نکنید.

ـ برای عکاسی عجله نکنید.

ـ فضای عمومی نمایشگاه را با عکاسی پی در پی و مسلسل وار بمباران نکنید.

ـ برای عکاسی از بازدیدکنندگان و کسانی که تمایل به حضور در عکس شما ندارند، اصرار نکنید.

ـ فراموش نکنید فراتر از وظیفه عکاسی، شما هم یکی از مخاطبان نمایشگاه هستید.

ـ رعایت اخلاق حرفه ای بر جذابیت گزارش ارجحیت دارد. از نمایش عکس هایی که ممکن است در اثر یک اتفاق و یا ناخواسته موجب وهن کسی باشد خودداری کنید. به خاطر داشته باشید؛ اگرچه نمایشگاه یک فضای عمومی است، اما این امر دلیلی برای ورود به حریم خصوصی افراد نیست.

ـ در صورت دسترسی به موضوع، معمولاً مراحل تدارک نمایشگاه هم می تواند مجموعه گزارش تصویری را کامل تر کند.

ـ سعی کنید قبل از شروع عکاسی، با تأمل، خواندن استیتمنت، گفتگو با برگزارکنندگان و...، درکی از ایده های نمایشگاه پیدا کنید. این آشنایی می تواند به روش و تناسب نوع مواجهه شما با نمایشگاه و انتخاب جزئیات تکنیکی و فرمی کمک کند.

ـ اگر از همه آثار نمایشگاه عکاسی کرده اید، لزومی به نمایش همه آن ها نیست. تنها نمونه هایی در حد معرفی چیستی آثار که باعث جذب مخاطب باشند و یا نوع ارائه آثار را در نمایشگاه نشان دهند کافی است. قطعاً برای نمایش عکس آثار، عکس هایی که در شرایط مناسب تر آتلیه ای تهیه شده اند، کیفیت مطلوب تری دارند. نباید نمایش همه آثار، مخاطب را نسبت به حضور در نمایشگاه و دیدن آثار بی رغبت نماید.

ـ عکس از نمایشگاه خالی از مخاطب، می تواند به معرفی کلیت نمایشگاه و چیدمان کمک کند. اما بسنده کردن به آن ممکن است به معنای القاء عدم استقبال مخاطب از نمایشگاه تعبیر شود. به ویژه که گاهی حضور افراد در کنار آثار، به عنوان مقیاس و برای القا اندازه و ابعاد واقعی اثر ضروری است. گاهی حتی شیوه پوشش بازدیدکنندگان هم حائز تعابیر معناداری خواهد بود. ساده ترین آن تشخیص فصل و طبقه اجتماعی، صنف، نشانه های فرهنگی و قومی، جغرافیا و... است.

ـ عکس العمل بازدیدکنندگان نسبت به آثار می تواند جالب بوده و بخشی از تاثیرات و روابط اثر با مخاطب را نمایش دهد.

ـ خوش و بش های مخاطبان با یکدیگر و با هنرمند به القای فضای خوب و صمیمانه نمایشگاه کمک می کند.

ـ عکاسی از هنرمند و دست اندرکاران برپائی نمایشگاه را فراموش نکنید. سعی کنید حتی المقدور در این عکس ها از کلیشه های تصنعی فاصله بگیرید و در عوض به روحیات طبیعی سوژه نزدیک شوید.

ـ افراد، طبقات و گروه های مختلف بازدیدکنندگان را (اعم از هنرمندان حرفه ای صاحب نام، کودکان، شخصیت های برجسته اجتماعی، گروه های دانشجویی، حتی افراد معمولی و...) در مجموعه عکس ها جای دهید اما مراقب باشید حتی الامکان حضور این افراد در گزارش تکراری نباشند.

ـ صحنه هایی از لحظه ارائه توضیحات مدیر نمایشگاه، هنرمند و منتقدان برای بازدیدکنندگان و گروه هایی که در مورد آثار گفتگو می کنند، هیجان گزارش تصویری را تامین می کند.

ـ فضای کلی نمایشگاه و حتی معماری مرتبط با نمایش آثار، بخشی از کلیت نمایشگاه است که باید در گزارش تصویری دیده شود. خصوصاً در مواردی که به کیفیت ارائه آثار و تاثیرات متقابل آثار با فضا و فضا با آثار مرتبط باشد.

ـ حواشی و رویدادهای جانبی نمایشگاه مثل؛ سخنرانی ها، مراسم خاص افتتاح، هیجانات جمعی، پذیرائی، پوسترهای تبلیغاتی و... را، تا جائی که آسیبی برای محوریت متن محسوب نباشند، از دست ندهید.


ـ از ترکیب قاب های باز برای نمایش کلیات و نماهای بسته برای تاکید بر جزئیات استفاده کنید.

سعید فلاح فر
واژه های کلیدی:  موزه. نمایشگاه . سعید فلاح فر
تاریخ نشر: 1397/10/29